کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (UNCTAD: United NationsConference on Trade and Development) که به اختصار آنکتاد نامیده میشود در سال ۱۹۶۴ میلادی با هدف یک پارچگی کشورهای در حال توسعه با اقتصاد جهانی تاسیس شد
آنکتاد یک رکن فرعی مجمع عمومی سازمان ملل متحد است و برمبنای قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد بنا شده است. آنکتاد از ابتدای تاسیس فاقد شخصیت حقوقی بین المللی بودهاست.
آنکتاد در تصمیمات خود درعرصه تجارت بینالملل و توسعه اقتصادی، مفهوم حاکمیت اقتصادی را علاوه برحاکمیت سیاسی لحاظ نمود و اصل برابری، همکاری بینالمللی مبتنی برانصاف و وابستگی متقابل به نفع کشورهای درحال توسعه را مورد تاکید قراردادهاست.
آنکتاد در پی آزادی تجارت بینالمللی درچارچوب حمایت از کشورهای توسعه نیافته جهان، کاهش میزان ضررها و مساعدت برای توسعه اقتصادی آنها و غیره میباشد.
به عبارت دیگر آنکتاد اتخاذ رفتار مساعد را ترجیحا به نفع کشورهای توسعه نیافته جهت سوق دادن این گونه کشورها به سطحی متوازن و متعامل با کشورهای توسعه یافته، به عنوان یک قاعده و اصل میداند.
لذا قالب فرمول رفتار مساعد، درموارد لزوم آزادی تجارت بینالمللی را نپذیرفتهاست، لکن درموارد مقتضی در راستای منافع کشورهای درحال توسعه، آزادی تجارت بین المللی مورد قبول واقع شدهاست.
آنکتاد محور مرکزی سازمان ملل متحد برای برخورد یکپارچه با تجارت و توسعه و مباحث مرتبط با حوزههای مالی، تکنولوژی و سرمایه گذاری و توسعه در کشورهای درحال توسعه و توسعه نیافتهاست.
آنکتاد از طریق جستجو و تجزیه و تحلیل رویهها و جمع آوری اطلاعات به دنبال ایجاد زمینه برای مشورت بین دولتها و تبادل تجربیات با هدف یکپارچه سازی عوامل توسعهاست. آنکتاد با سازمانهای دیگر برای رفع نیازهای کشورهای درحال توسعه همکاری دارد.
دبیرخانه آنکتاد در انجام وظایفش همراه با دولتهای عضو و درتعامل با سازمانهای وابسته به سازمان ملل متحد و کمیتههای منطقهای همانند موسسات دولتی، سازمانهای غیر دولتی و غیره کار میکند.
آنکتاد در راستای تسهیل فرآیند توسعه در کشورهای در حال توسعه فعالیتهای مختلفی را انجام دادهاست که یکی از آنها توجه به موضوع کارایی تجاری است. یکی از راهکارهای ارائه شده توسط آنکتاد درجهت افزایش کارایی تجاری کشورهای در حال توسعه برنامه نقطه تجاری است.
دربرنامه سال ۱۹۹۹، اهداف آنکتاد توسط اعضا برای کمک به راه اندازی و هماهنگ کردن نقاط تجاری درسراسر دنیا مجددا مورد بررسی قرارگرفت.
در اکتبر سال 1999 اعضای آنکتاد استراتژی جدیدی با 2 جهتگیری اصلی برای فعالیتهای انکتاد با توجه به برنامههای نقاط تجاری ارائه نمودند:
· توسعه دامنه و کیفیت خدمات فراهم شده بوسیله شبکه نقاط تجاری جهان GTPNet:Global Trade Point Network
· توانمندسازی نقاط تجاری با نظر به بهبود پایداری نقاط تجاری و کاهش وابستگی آنها به منابع آنکتاد
مرکز توسعه نقطه تجاری ملل متحد:
مرکز توسعه نقطه تجاری ملل متحد (UNTPDC) وابسته به آنکتاد در ژوئن سال ۱۹۹۳ تاسیس و ابتدا در بانکوک مستقر شد و از نزدیک با کمسیون اجتماعی و اقتصادی آسیا و اقیانوسیه و موسسه آسیایی تکنولوژی همکاری میکرد.
این مرکز از جولای سال ۱۹۹۵ به ملبورن (استرالیا) منتقل شد و در آنجا توسط موسسه تکنولوژی رویال ملبورن پشتیبانی شد. این موسسه در زمینه مباحث تحقیق و توسعه با مرکز توسعه نقطه تجاری ملل متحد همکاری میکند.